17. Galeasa

 

CCF20141111_00030

Galeasa była wielką galerą, której nazwa pochodzi od słów galea grossa. Powstała na początku XVI w. a według niektórych źródeł jeszcze wcześniej. Galeasa utrzymała się wraz z galerą do XVIII w., nie była jednak używana na morzach Europy Północnej a jedynie na Morzu Śródziemnym. Galera mogła żeglować tylko w okresie letnim, galeasa zaś była przystosowana również do rejsów zimowych. Pierwsze galeasy osiągały długość 50 m, która później zwiększała się do 70 a nawet 80 m. W związku z tym na galeasie znajdowało się więcej wioseł — na każdej burcie było ich najmniej 30.

Galeasa miała również więcej masztów, przybył bowiem tylny maszt z żaglem łacińskim a na niektórych galeasach także artemon z żaglem rejowym. Ze względu na takie ożaglowanie galeasa była uważana za kombinację galery z galeonem, czyli typowym żaglowcem XVI i XVII w. Wiosłowanie odbywało się systemen di scaloccio — jedno wiosło obsługiwało więc kilku wioślarzy, zazwyczaj było ich 4 do 7. Wioślarze znajdowali się na dolnym pokładzie, aby nie przeszkadzali marynarzom przy obsłudze żagli i żołnierzom przy ładowaniu dział. Na galeasie znajdowało się o wiele więcej dział niż na galerze — było ich bowiem około 70. Działa największego kalibru były skoncentrowane w przedniej okrągłej piętrowej nadbudówce, z której było możliwe prowadzenie ognia we wszystkich kierunkach, zaś mniejsze działa znajdowały się z obydwu burt okrętu.

Galeasa była pierwszym okrętem, na którym boczne działa nie znajdowały się nad nadburciem, względnie nad falszburtą, ale były umieszczone w bocznych furtach działowych, w związku z tym na burtach mogły znajdować się również ciężkie działa a nie tylko lekkie falkonety, które na galeasach znajdowały się na rufie. Nowe rozwiązanie rozmieszczenia dział było możliwe również z tego względu, że galeasa była okrętem szerokim z wysokimi burtami. Szerokość galeasy wynosiła 16 m, wyporność około 1000 t, co powodowało, że galeasa miała większe zanurzenie niż galera.

Załoga galeasy, czyli wioślarze, marynarze i żołnierze, składała się z około 800 osób. W Europie Północnej galeasą nazywano dwumasztowy statek z ożaglowaniem typu kecz, to jest z dwoma żaglami gaflowymi, jednym żaglem rejowym na grotmaszcie, dwoma sztakslami bukszprytowymi i jednym sztakslem przednim. Galeasy Morza Śródziemnego wprawdzie znalazły zastosowanie w bitwie pod Lepanto, ale w 11 lat później będąc w składzie hiszpańskiej „Niezwyciężonej Armady” nie zdały już egzaminu w bitwie z angielskimi żaglowcami w kanale La Manche.

 

spacer

Odpowiedz