46. Indiameny

CCF20141111_00073

 

Indiameny były to pierwotnie statki holenderskie, później określano tak również angielskie oraz francuskie kolonialne żaglowce handlowe, które w XVIII w. i na początku XIX w. kursowały na liniach wschodnio-i zachodnioindyjskich. W związku z tym rozróżniamy dwa typy tych żaglowców— eastindiameny i westindiameny. Eastindiameny powstały na bazie holenderskich pinas i galeonów XVII w., były jednak większe, bowiem handel z Indiami prowadzony był na wielką skalę. Z 700-tonowych, dwupokładowych statków na początku XVIII w. powstały w połowie XIX w. 1500-tonowe trójpokładowce.

Słabą stroną tych ostatnich była prędkość, która nie dawała się zwiększać tak łatwo, jak gabaryty statku. W wyniku pojawienia się później pierwszych amerykańskich kliprów, które osiągały znacznie większą prędkość, rozpoczął się kres ery indiamenów. Anglicy, którzy również mieli na Dalekim Wschodzie swoje interesy handlowe, zastosowali na indiamenach więcej żagli, w następstwie czego uzyskali większą szybkość. Ich india meny były lepiej uzbrojone i bardziej podobne do okrętów wojennych, np. fregat.

Właśnie Anglicy nazwali te statki indiamenami. W języku angielskim bowiem przy personifikacji statku jest używane słowo „man”, czyli mężczyzna, dlatego np. okręt wojenny nazywany jest „man-of-war”, statek handlowy „merchantman”, a statki linii wschodnioindyjskiej „eastindiamen”. Angielskie eastindiameny posiadały na górnym pokładzie silne uzbrojenie artyleryjskie, a na burtach, w celu wprowadzenia przeciwnika w błąd, namalowane były furty działowe. Długość największych indiamenów wynosiła 65 m, a szerokość 16 m. Nadbudówka dziobowa zupełnie zniknęła, rufowa była jeszcze niższa niż na pinasie, w następstwie czego kadłub został podwyższony i stał się bardziej smukły, jednocześnie zniknęło niskie śródokręcie.

Wydatnie powiększono również powierzchnię żagli. Angielskie eastindiameny miały na pierwszych dwóch masztach po 4 żagle rejowe, a na stermaszcie 3 żagle rejowe i bezanżagiel. Były również wyposażone w żagle wytykowe, sztaksle i przednie sztaksle, które zastąpiły mały rejowy żagiel nadbukszprytowy. Angielski eastindiaman „Essex” miał 63 żagle, co było w tym czasie ilością rekordową. Holenderskie eastindiameny, np. „Geertruyd”, były mniejsze i miały słabiej rozbudowane ożaglowanie, które było w zasadzie takielunkiem galeonów i pinas. Westindiameny były mniejsze od eastindiamenów, posiadały niższe burty i lepsze właściwości nawigacyjne.

spacer

Odpowiedz