69. Kliper Australijski

CCF20141111_00089w

 

Kiedy w 1851 r. odkryto złotonośne żyły również w Australii, powtórzyła się sytuacja podobna do obserwowanej przedtem w Kalifornii — do Australii każdego roku przypływały tysiące poszukiwaczy złota. Trasa żaglowców z Europy do Australii wiodła dookoła przylądka Dobrej Nadziei a z powrotem dookoła przylądka Horn. W tym kierunku żaglowce mogły najlepiej wykorzystywać zachodnie wiatry.

Do takich długich rejsów pod pełnymi żaglami klipry były najlepiej przystosowane. Armatorzy angielscy i australijscy zamawia-li te statki w Stanach Zjednoczonych. Pierwszym kliprem australijskim, zamówionym w Stanach Zjednoczonych, był pocztowo-pasażerski medium kliper „Marco Polo” o nośności 1622 t. Anglicy, którzy chcieli udowodnić, że również potrafią budować klipry i to ze stali, zbudowali w Greenock na rzece Clyde w 1853 r. pierwszy stalowy 770-tonowy kliper „Lord of Was”. Długość tego statku była 7 razy większa od szerokości, w następstwie czego statek miał bardzo gwałtowne przechyły boczne, przez co zyskał u marynarzy niezbyt pochlebne miano Diving Bell, co znaczy „dzwon nurkowy”.

Najsłynniejszymi kliprami australijskimi zbudowanymi w Ameryce były niewątpliwie „James Baines” i „Lightning”. „James Baines” zbudowany w 1850 r. przeszedł z linii kalifornijskiej na trasę Liverpool–Melbourne, którą przepłynął w rekordowym czasie 63 dni. Na trasie powrotnej, którą przewożono do Anglii wełnę, rekordzistą — również 63 dni — został „Lightning”, który uważany był za najszybszy kliper na świecie. Jego grotmaszt miał wysokość 50 m i równał się dwóm trzecim długości statku. Największa reja mierzyła 29 m a razem z rejkami żagli wytykowych tzw. lizlami — miała 49 m. „Lightning” pobił absolutny rekord szybkości kliprów, w ciągu doby przepłynął 436 mil, co dawało przeciętną prędkość 18,2 w.

Przy sprzyjającym wietrze osiągał prędkość nawet ponad 21 w. Na linii australijskiej parowce nie zagrażały żaglowcom, bowiem Kanał Sueski skrócił trasę z Europy do Australii tylko o 900 mil (natomiast do Indii o 4600 mil) i stałe zachodnie wiatry umożliwiały żaglowcom na tej trasie uzyskiwanie dużych prędkości a tym samym dotrzymanie kroku parowcom. Dlatego klipry utrzymały się najdłużej na linii australijskiej — prawie do końca XIX w. Niektóre herbaciane klipry zostały następnie przerobione na klipry „wełniane”. Wśród nich znalazły się „Cutty Sark”, „Thermophylae”, „James Baines”. Ten ostatni w 1858 r. został zniszczony przez pożar, podobnie jak „Lightning” w jedenaście lat później.

spacer

Odpowiedz