• – 1507 r.
• – Drzeworyt
• – 128 x 233 cm
• – Library of Congress, Waszyngton, USA

 

Chociaż z pewnością nie jest to najsłynniejsza spośród przedstawionych w tej książce map, niewątpliwie jest z nich najdroższa. W 2003 r. Biblioteka Kongresu USA zapłaciła za nią niemieckiemu arystokracie rekordową cenę 10 mln dolarów USA. Mapa zyskała miano „aktu urodzenia” Ameryki i jest pierwszą, która pokazuje Amerykę jako odrębny kontynent, jednocześnie nazywając go znaną dziś nazwą.

Powstała w Saint-Di, małej miejscowości położonej obecnie w północno-wschodniej Francji, i jest zbiorowym dziełem grupy uczonych humanistów. Jednym z nich był Martin Waldseemuller uważany za tego, który mapę naprawdę wykonał; pozostali członkowie grupy zaś zapewnili oprawę graficzną i tekstową oraz doprowadzili do druku tego dzieła.

Odkrycie Nowego Świata Pełny tytuł mapy brzmi: Obraz świata zgodnie z tradycją Ptolemeusza i podróżami Ameriga Vespucciego i innych przedstawiony. Jest to wyjątkowo udana synteza najnowszych informacji geograficznych, jakie przeniknęły do Europy w dobie wielkich odkryć, w której podróżnicy i kupcy docierali coraz to dalej, zarówno na Wschód, jak i na Zachód.

Waldseemuller wyraźnie pozostawał pod wielkim wrażeniem relacji z podróży florenckiego badacza Ameriga Vespucciego — do tego stopnia, ze umieścił jego portret na mapie (u góry, z prawej). Vespucci odbył w latach 1497-1504 wiele wypraw do Nowego Świata i obalił pogląd Kolumba — przekonanego, że nowo odkryte przezeń ziemie są niezbadaną, wschodnią częścią Azji — udowodnił istnienie nieznanego do tej pory kontynentu, który ostatecznie nazwano

od jego imienia mianem „Ameryka”. Obok współczesnym twórcom mapy przekazów różnych odkrywców Waldseemuller i jego zespół korzystali z osiągnięć klasycznej ” Geografii”  Ptolemeusza, którego portret zamieścili u góry mapy.  Silny wpływ drugiego proponowanego przez Ptolemeusza odwzorowania łatwo można dostrzec w nieforemnej, jakby bulwiastej postaci kompozycji, w której ramy starano się wtłoczyć rezultaty wszystkich najnowszych odkryć geograficznych. Część mapy przedstawiająca półkulę wschodnią w zasadzie jest tylko nieco udoskonaloną graficznie wersją mapy Ptolemeusza; za to półkulę zachodnią zupełnie zniekształcono. Sam druk tak wielkiej mapy ściennej, składającej się aż z 12 arkuszy, był nie lada wyczynem.

Tak czy inaczej powstało jedno z najwspanialszych dzieł sztuki drukarskiej w historii. Mapę wciąż otacza wiele tajemnic, np. skąd Waldseemuller wiedział o istnieniu Pacyfiku siedem lat przed datą jego oficjalnego odkrycia? Dlaczego kontynent amerykański został przedstawiony w tak zdeformowanej postaci? Dlaczego Waldseemuller zrezygnował z umieszczania nazwy „Ameryka” na swoich późniejszych mapach? Wreszcie: dlaczego mapa zaginęła lub pozostawała w ukryciu przez tyle stuleci?