Wodowanie: 1982 rok
Stocznia: ASTACE , Bilbao, Hiszpania
Armator: meksykańska marynarka wojenna
Bandera: meksykańska
Ożaglowanie: bark
Typ: statek szkolny
Materiał: stal
Długość: 90, 5 m
Szerokość: 12 m
Zanurzenie: 5,2 m
Wyporność: 1800 t
Powierzchnia żagli: 2200 m2
Napęd pomocniczy: 1125 KM Caterpillar
Załoga: 175 osób
Sposób użytkowania: statek szkolny marynarki wojennej
O wiele przyjemniej (i spokojniej) obserwować wyścig w budowie coraz wspanialszych żaglowców, niż w wyposażaniu okrętów w nowe typy śmiercionośnej broni. Przedmiotem rywalizacji między marynarkami wojennymi Kolumbii, Ekwadoru, Wenezueli i Meksyku stały się szkolne statki żaglowe projektowane przez firmę Senermar, a konstruowane w stoczni ASTACE w Bilbao.
Wenezuelski „Simon Bolivar” był większy niż ekwadorski „Guayas”, który nie mógł być mniejszy niż kolumbijska „Gloria”. Na początku lat 80. XX w. do tego wyścigu dołączyła meksykańska marynarka wojenna, zlecając stoczni ASTACE budowę jeszcze większej jednostki, zaprojektowanej przez Senermar. Stępkę pod nowy statek położono w lipcu 1981 r., kadłub zwodowano 9 stycznia 1982 r., a 29 lipca przekazano gotową jednostkę Meksykanom. Bark otrzymał nazwę „Cuauhtmoc” – imię ostatniego władcy Azteków (ok. 1495-1525), który został stracony z rozkazu konkwistadora Hernana Cortesa.
Galion na meksykańskim żaglowcu przedstawia Cuauhtemoca z tarczą i maczugą, noszącego na głowie pióropusz z zielonych piór kwezala herbowego (Pharomachrus mocino), czczonego przez Azteków jako symbol piękna i umiłowania wolności. Meksykański żaglowiec jest o 8,5 m dłuższy i o 1,40 m szerszy niż wenezuelski „Simon Bolivar” i ma o 30% większą powierzchnię ożaglowania. W odróżnieniu od trzech pozostałych barków, na których górne marsreje, bramreje i bombramreje są podnoszone, na „Cuauhtemocu” reje znajdują się stale w górnej pozycji, tak jak na polskiej barkentynie „Pogoria” i polskim pełnorejowcu „Dar Młodzieży”.
Na meksykańskim statku stały jest także gafel bezana. Podobnie jak w przypadku pozostałych żaglowców z tej serii, także na „Cuauhtemocu” użyto w charakterze balastu ołowiu. Meksykański bark ma tradycyjnie rozplanowane pokłady i nadbudówki, nawiązujące do rozwiązań zastosowanych niegdyś np. na statkach „Sorlandet” i „Christian Radich” – nierzucającą się w oczy kabinę nawigacyjną na pokładzie rufowym oraz nieprzeładowane różnymi elementami śródokręcie.
4 sierpnia 1982 r. „Cuauhtemoc” wyruszył z Bilbao w swój dziewiczy rejs, którego trasa wiodła do Veracruz nad Zatoką Meksykańską, a stamtąd do Vigo, Las Palmas i Santo Domingo. Pokonał ten odcinek, płynąc cały czas pod żaglami, w 18 dni i 19 godzin, ze średnią prędkością 7,3 węzła. (Przy pomyślnym wietrze i dobrych warunkach na morzu może osiągnąć szybkość 18 węzłów, bardzo dobrą jak na jednostkę tego typu). W grudniu 1982 r. przypłynął z Veracruz do swego macierzystego portu w Acapulco na pacyficznym wybrzeżu Meksyku. Rok później „Cuauhtemoc” odbył długi rejs, trwający od 17 lutego do 18 grudnia.
Z Acapulco popłynął do Manzanillo, Puerto Vallarty, Mazaffinu, Ensenady i San Diego, by potem skierować się na zachód, do Honolulu, a stamtąd do Pusanu w Korei Południowej. Następnie, pod koniec października, wziął udział w międzynarodowym zlocie żaglowców w japońskiej Osace, skąd pożeglował do macierzystego portu, zawijając po drodze do San Francisco. W 1985 r. po raz pierwszy uczestniczył w imprezie organizowanej przez ISTA w Europie.
Zanim dotarł do Amsterdamu, zawitał do Hawany i Annapolis, a w drodze powrotnej odwiedził Hamburg, Londyn, Brest i Lizbonę. W latach 1989, 1994 i 1999 wziął udział w zlotach żaglowców w Rouen. W 1990 r. opłynął świat, pokonując 26 000 mil morskich w 180 dni. Dwa lata później uczestniczył w transatlantyckich regatach Tall Ships Races z okazji 500-lecia pierwszej wyprawy Kolumba do Ameryki, rywalizując z innymi statkami na trasie Kadyks-Bermudy-wybrzeże Stanów Zjednoczonych-Liverpool.
W 1993 r. „Cuauhtemoc” opłynął przylądek Horn. W 1996 r. wziął udział w Tall Ships Races na Bałtyku (z Rostocku przez Sankt Petersburg i Tallin do Kopenhagi), a rok później w kolejnej edycji regat, na trasie Hongkong-Okinawa–Kagoshima-Osaka. W 2000 r. znów uczestniczył w tej imprezie, płynąc z Gdańska do Helsinek, Sztokholmu i Flensburga. Stamtąd pożeglował do Bremerhaven, gdzie odbywał się międzynarodowy zlot żaglowców.
