14. Galera średniowieczna

 

CCF20141111_00027

Galera była okrętem wojennym wiosłowo-żaglowym, który powstał bezpośrednio z dromony. Statek ten po raz pierwszy około 1000 roku wszedł w skład floty włoskich miast handlowych jak Wenecja, Genua, Amalfi (rys.) i inne. Nazwa okrętu pochodzi od mieczowej ryby — galeos, w wyniku podobieństwa jej łba do ostro zakończonego dziobu galery, przechodzącego do długiego taranu z mosiężnym szpicem.

Jeszcze w XII w. galera posiadała na każdej burcie dwa rzędy wioseł nad sobą, które wychodziły z bocznych otworów w burcie oraz w falszburcie. Na galerach tego typu z każdej burty wychodziło po 21 wioseł. W XIII w. ten sposób rozmieszczenia wioseł uległ zmianom i w XIV w. galery z dwoma rzędami wioseł nie były już stosowane. Wioślarze więc nie siedzieli nad sobą, lecz tylko w jednym rzędzie obok siebie, a wiosła wyprowadzone były przez długą belkę, nazwaną apostis, zamiast przez otwory burtowe. Wiosła były rozmieszczone w ten sposób, że najpierw po dwa, później po trzy wiosła znajdowały się obok siebie a między każdą z tych grup był większy odstęp. Na jednej ławce siedziało dwóch, względnie trzech wioślarzy, z których każdy obsługiwał jedno wiosło. Między ławkami w środku okrętu znajdował się podwyższony pomost dla nadzorców.

Galera z trzema wiosłami w jednej grupie nazywana była galia sotil, lub — po staremu — triremą, a na każdej burcie miała 40-44 wiosła. W pierwszych galerach na rufie pozostały jeszcze ozdobne, zagięte iglice pochodzące z dromony, zamiast których w XIII w. pojawiły się rufowe nadbudówki dla wyższych oficerów. Pierwotnie galera miała tylko jeden maszt, ale w XIII w. wprowadzono drugi, zaś na obydwu znajdowały się olbrzymie żagle łacińskie. Reje były prawie takiej samej długości, jak okręt. Jednak żagle były na galerze używane tylko dla zwiększenia prędkości uzyskanej w wyniku wiosłowania, bowiem w walce żagle były zrefowane a reje przymocowywano łańcuchem do pokładu.

Do czasu pojawienia się dział najważniejszą bronią galery był długi taran, służący do przebijania burt w okrętach przeciwnika oraz łamania jego wioseł, jak również pomost do abordażu. Taran jednak powoli zatracał swoje pierwotne funkcje, aż w końcu pozostał już tylko jako dekoracja. W galerze stosunek długości do szerokości wynosił 6 : 1, to znaczy przy długości 40 m szerokość wynosiła 6,5 m, a zanurzenie osiągało ponad 2 m. Ster zawiasowy pojawił się na galerach dopiero w XV w.

spacer

Odpowiedz