23. Malajskie i Indonezyjskie Prau

CCF20141111_000361

 

Malajskie i indonezyjskie żaglowce, używane od tysięcy lat w żegludze przybrzeżnej i oceanicznej, w prawie nie zmienionych formach, powszechnie znane są jako prau. Występują w niezliczonej liczbie wariantów, z napędem wiosłowym, jak również bez niego, z jednym lub dwoma bambusowymi pływakami i bez pływaka, najczęściej jednak z wiosłami sterowymi. Pierwotny wzór prau był prawdopodobnie wydłubanym pniem drzewa, pirogą z pływakiem bocznym, jakie można spotkać i dzisiaj na rybackich prau.

Dalszy rozwój tych żaglowców ulegał wpływom polinezyjskim, chińskim, arabskim a później również europejskim. W ten sposób doszło do tego, że później jako prau oznaczano tylko statek z poszyciem klepkowym, wręgami i stępką. Prau były najczęściej budowane z twardego drzewa teakowe-go. Większość typów posiadała nad całym pokładem daszek z maty i była wyposażona przynajmniej w dwa żagle. Na poszczególnych typach były różne warianty ożaglowania, których wspólną cechą były niesymetrycznie zawieszone żagle.

Prau typu beduang z Madury koło Jawy, o długości około 15 m, to smukły i niski statek z dwoma bambusowymi pływakami, umieszczonymi w odległości 3 m od burty, z dwoma trójkątnymi żaglami zamocowanymi do dwóch bambusowych rei. Maszty na tym statku były krótsze niż reje. Większość handlowych prau, które uczestniczą w handlu morskim od Morza Arabskiego do Morza Chińskiego posiada czworokątne żagle lugrowe. Prau mayang — żaglowiec o obłym kształcie kadłuba posiada podobny żagiel jak prau beduang, bambusowe reje zaś nie są połączone, przez co żagiel ma kształt trapezu. Drugim żaglem jest sztaksel mocowany na bukszprycie.

Wielkie handlowe prau z Celebesu i Jawy nazywane paduakan, osiągały długość 30 m, szerokość 6 m a zanurzenie 4 m. Na dwóch masztach znajdują się dwa wąskie, ale długie żagle rejowe, których rogi szotowe są połączone dolną reją. Te tzw. indonezyjskie żagle lugrowe są wprawdzie kłopotliwe w obsłudze, ale bardzo efektywne w działaniu. Później zostały zamienione na mniej skomplikowane żagle gaflowe, odbiło się to jednak niekorzystnie na prędkości prau z powodu zwiększonego kołysania się i większego przechyłu. Statek ten przypomina jednostki Egipcjan z okresu władzy królowej Hatszepsut, ze względu na typ żagla i maszt podparty dwuramienną podporą.

spacer

Odpowiedz