29. Gajasa z Nilu

CCF20141111_00044

 

Żaglowce z Nilu nie należą do statków typu dhow, są jednak do nich podobne przez zastosowanie długich rei i łacińskich żagli. Najbardziej znanym typem żaglowca z Nilu jest gajasa. Reja grotżagla gajasy, ukośnie zawieszona na pierwszym maszcie jest 1,7 razy większa od długości statku, a reja tylnego masztu jest niewiele mniejsza. Takie olbrzymie reje muszą jednak być złożone z przynajmniej dwóch części. Maszty w takim przypadku mogą być niskie, ale w odróżnieniu od dhow trochę nachylone do tyłu. Są one również interesujące z tego powodu, że zamiast drabinek linowych posiadają — co jest typowe i dla innych żaglowców pływających po Nilu — stopnie na maszcie, po których można wejść na jego wierzchołek. Gajasa jest statkiem szerokim, z płaskim dnem, przypominającym pod tym względem barki z Tamizy.

Z powodu wielu płycizn, gajasa musi mieć małe zanurzenie. Nie ma wręgów, a zbudowana jest z krótkich bali akantowego lub sykomorowego drewna w taki sposób, jak statki z epoki faraonów. W ostatnim stuleciu do budowy gajas używane są coraz częściej długie deski z importu, co jednak nie zmieniło metody budowy tego żaglowca. Dziób gajasy, bardzo wyraźnie przegięty pod kątem prawie 90 ° posiada charakterystyczną krótką belkę, na której zawieszona jest kotwica. Na rufie zaś jest skierowana do tyłu tyka, do której zamocowany jest róg tylnego żagla. Niezwykle długi ster jest charakterystyczny dla wszystkich statków rzecznych Nilu. Gajasy również dzisiaj przewożą pasażerów i ładunki po Nilu i kanale ismailskim, natomiast inny żaglowiec pływający po Nilu, dahabija, zastąpiony został przez motorówki.

Był to bowiem żaglowiec pasażerski, powstał około 1820 r., w okresie kiedy Europejczycy zaczęli interesować się pamiątkami starożytnego Egiptu oraz żeglugą po Nilu. Do ochrony przed afrykańskim słońcem na dahabijach znajdowały się kryte kabiny i daszki. Wielkie dahabije miały na przednim maszcie olbrzymi żagiel łaciński podobny do stosowanego na gajasach a na rufie mały żagiel gaflowy, polepszający zdolności manewrowe statku. Jeżeli konieczne było zwiększenie prędkości, do dyspozycji znajdowało się po 7 wioseł z każdej burty. W kadłubie statku widoczne są wpływy europejskie w postaci smukłego kształtu z ostrym kliprowym dziobem. Modele żaglowców egipskich znajdują się w muzeum morskim w Paryżu oraz w Muzeum Nauki w Londynie.

spacer

Odpowiedz