37. Nef

 

 

CCF20141111_00055y

 

Normandzkie kombinowane wojenno-transportowe okręty rozpoczęły nowy kierunek budowy statków w Europie Północnej. Głównym czynnikiem, który zadecydował o dalszym przebiegu rozwoju konstrukcji, było ożywienie handlu. Ponieważ stosunki handlowe w Euro-pie Północnej były w tym czasie związanie z aktami przemocy, bitwy morskie nie należały do rzadkości. Z tych powodów statki handlowe nie różniły się od okrętów wojennych. Natomiast wyprawy krzyżowe wymagały raczej statków transportowych.

Dlatego coraz częściej budowano ciężkie i szerokie statki handlowe, które w razie potrzeby mogły zostać dostosowane do wymagań bojowych. W tej sytuacji w XII w. na atlantyckim wybrzeżu Francji powstał nowy typ statku — nef. Nazwa tego handlowo-wojennego statku (który znalazł zastosowanie również w Anglii, gdzie otrzymał bardziej pękate kształty), pochodzi z łacińskiego słowa navis (statek). Jego konstrukcja wzorowana jest na knarach lub na statku normandzkim. Nef był większy, mocniejszy i szerszy niż knara a jego długość równała się trzem szerokościom. Ze statku normandzkiego nef przejął wysokie burty, kształt dziobu i rufy, wygiętych na wzór statków wikingów, pierwotnie z ozdobami w kształcie głów zwierzęcych.

Maszt z żaglem rejowym znajdował się w środku statku a na jego wierzchołku pojawiło się bocianie gniazdo, używane również do celów wojennych. Przejęto je prawdopodobnie od statków śródziemnomorskich, z którymi statki północnoeuropejskie zetknęły się na wyprawach krzyżowych. Podobnie przejęto bukszpryt i żagiel łaciński, który na niektórych nefach został zastąpiony przez żagiel rejowy. Nowością było stopniowe eliminowanie wioseł a także zmniejszanie powierzchni żagla przez refowanie. Nef miał tylko jedno wiosło sterowe na prawej burcie, natomiast statki śródziemnomorskie wyposażone były w wiosła sterowe na obydwu burtach.

W dalszym rozwoju nefu nad częścią dziobową i rufową pojawiły się najpierw tymczasowe a później trwałe pomosty bojowe, zbudowane na słupkach i chronione balustradą w kształcie zębatego muru fortyfikacyjnego, stopniowo przechodzącego w dziobnicę i tylnicę. W XIII w. pojawił się na dziobie drugi maszt z mniejszym rejowym lub łacińskim żaglem.

spacer

Odpowiedz