72. Pierwsze Klipry

CCF20141111_00086m

 

Klipry powstały w Stanach Zjednoczonych, skąd pochodzi również ich nazwa, bowiem angielskie wyrażenie „to clip” znaczy żargonowo biec. Były to więc szybkie żaglowce, które swoją prędkość osiągały dzięki niezwykle smukłemu kadłubowi, jak również wielkiej po-wierzchni ożaglowania. Te elementy nadawały kliprom niespotykanie piękną linię, jakiej do tej pory nie widywało się na morzach świata. Od 1810 r. w Baltimore budowano dwumasztowe szkunery, brygi i brygantyny, które otrzymywały nazwę kliprów baltimorskich.

Budowane były na wzór francuskich lugrów, co uwidoczniło się w przechylonych do tyłu masztach. Z uwagi na swoją szybkość klipry od 1818 r. podjęły regularne przewozy poczty i pasażerów między Stanami Zjednoczonymi i Europą. Z tego powodu nazywano je również „packet-ships”, to znaczy statki do przewozu przesyłek. Prędkość tych statków zainteresowała również handlarzy afrykańskich niewolników jak również tureckiego i indyjskiego opium, za co otrzymały niezbyt honorową nazwę kliprów opiumowych i niewolniczych. Do najlepszych kliprów z Baltimore należał trzymasztowy kliper „Ann McKim” o nośności 493 t, zwodowany w 1833 r., który stał się wzorem dla pierwszego właściwego klipra „Rainbow”.

Kliper ten zbudowano według teoretycznych założeń konstrukcyjnych, opracowanych przez J. W. Griffithsa, do 1845 r. statki te były budowane bowiem na podstawie modeli sprawdzonych praktycznie. W kliprach stosunek długości do szerokości wynosił 5 : 1, dlatego nazywano je ekstremistycznymi. Statek posiadał klasyczne ożaglowanie rejowe oraz trzy maszty. „Rainbow” miał wypukłe i zbiegające się linie wręg, a kadłub był tak zaprojektowany, że jego ostra dziobnica dosłownie cięła wodę.

Również opływ wody za tylnicą był gładki, z bardzo małymi zawirowaniami. Budowniczowie kliprów odrzucili także wysokie nadbudówki, które powodowały duży opór powietrza i obniżały prędkość statku. O szybkości kliprów decydował jednak ich takielunek — ogromna powierzchnia żagli na bardzo wysokich masztach. Oprócz żagli rejowych były używane także żagle wytykowe — lizle — które miał również „Rainbow”. Kliper ten zatonął w 1848 r. prawdopodobnie w okolicach przylądka Horn.
 

spacer

Odpowiedz