numer_20171028_0074(0)

HMS Victory, 1805

 

 

Siódmy okręt w ogóle, a trzeci wojenny liniowiec o tej nazwie, HMS „Victory” jest najstarszym na świecie okrętem wojennym teoretycznie wciąż w służbie. Został zaprojektowany przez sir Thomasa Slade’a i trasowany w stoczni Chatham w 1759 roku.
HMS „Victory” był ogromnym, ale konwencjonalnym statkiem pierwszej klasy według standardów projektowych połowy XVII wieku.
Zwodowano go w roku 1765, ale ponieważ był nieukończony, pozostał w rezerwie i nie został wcielony do służby aż do roku 1778, kiedy to Francja opowiedziała się po stronie zbuntowanych kolonii amerykańskich w wojnie o ich niepodległość (1775-1783).

„Victory” był okrętem flagowym floty kanału La Manche i 23 lipca 1778 roku wziął udział w nierozstrzygniętej bitwie pod Ushant. Pozostawał w składzie tej floty przez następne dwa lata i tylko na krótki czas został przydzielony do eskadry konwojowej na Morzu Północnym. W roku 1780 spód jego kadłuba pokryto płytami miedzianymi o łącznej wadze 17 010 kg, a 12 grudnia następnego roku „Victory” przechwycił niedaleko Ushant francuski konwój płynący do Ameryki.

W roku 1782 był okrętem flagowym lorda admirała Howe’a podczas wy-zwalania Gibraltaru obleganego przez armię francusko-hiszpańską. Z końcem wojny w 1783 roku „Victory” został spłacony w Portsmouth i przestał pełnić służbę na osiem lat. W 1792 roku HMS „Victory” został okrętem flagowym floty śródziemnomorskiej, która okupowała Tulon po jego poddaniu przez francuskich lojalistów i stworzyła bazy brytyjskie w Bastii i Calvi na Korsyce w 1794 roku. W 1795 roku stal się okrętem flagowym admirała sir Johna Jervisa, a 14 lutego 1797 roku wypłynął z 15 innymi wojennymi okrętami liniowymi floty przechwycić ogromny hiszpański konwój strzeżony przez 27 liniowców.

Doszło wtedy do bitwy u Przylądka św. Wincentego, w której Brytyjczycy przerwali linię obrony Hiszpanów i zniszczyli ich okręt flagowy, 112-działowy „Principe de As turias”, zaś 122-działowy okręt „Salvador del Mundo” zmusili do poddania się. „Victory” stracił w tej bitwie tylko 9 marynarzy. Brytyjczycy przejęli również pierwszoklasowy „San Josef” i dwupokładowe „San Nicolas” i „San Ysidro” w bitwie, w której zwycięstwo było w dużej mierze zasługą kapitana Horatio Nelsona na HMS „Captain”. W roku 1798 „Victory” powrócił do Portsmouth, gdzie dokonano przeglądu i uznano go za zdolnego wyłącznie do wykorzystania jako szpital więzienny w Chatham. W roku 1800 Admiralicja zdecydowała się wyremontować „Victory”, co zajęło trzy lata.

16 maja 1803 roku przywrócony do życia okręt pod dowództwem kapitana Thomasa Hardy’ego przyjął funkcję jednostki flagowej Floty Śródziemnomorskiej wiceadmirała lorda Nelsona. Ponieważ w tym czasie Napoleon nie krył swoich planów inwazji na Anglię, Nelson otrzymał rozkaz zatrzymania eskadry wiceadmirała Pierre’a Villeneuve w Tulonie. Ten wszakże w styczniu 1805 roku zdołał uciec, potem jednak wrócił i ponownie wymknął się 30 marca. Po połączeniu się z hiszpańską flotą admirała Federica Car-losa Gravina w Kadyksie Villeneuve popłynął na spotkanie z innymi siłami francuskimi koło Martyniki w Indiach Zachodnich.

Nelson podążył za nim przez Atlantyk. W czerwcu Villeneuve, który zorientował się, że Nelson depcze mu po piętach, skierował się w stronę Europy, a Nelson podążył za nim i dotarł do wybrzeży południowej Hiszpanii cztery dni przed bitwą pod El Ferrol, w której flota francusko-hiszpańska starła się z eskadrą wiceadmirała sir Roberta Caldera, składającą się z 18 liniowych okrętów wojennych.

Villeneuve dotarł do Kadyksu 21 sierpnia i tam pozostał, zablokowany najpierw przez wiceadmirała sir Cuthberta Collingwooda, a potem, w październiku, przez Nelsona. Francuski admirał odmawiał opuszczenia portu, dopóki nie dowiedział się, że Napoleon zamierza go odwołać. 19 października 18 francuskich i 15 hiszpańskich okrętów liniowych wyszło w morze. Wiadomość ta została prawie natychmiast przekazana Nelsonowi, który znajdował się w tym czasie około 80 km na południowy wschód.

Flota francusko-hiszpańska potrzebowała dwóch dni, aby wydostać się z Kadyksu. Początkowo wydawało się, że podąży na Morze Śródziemne, ale 21 października Villeneuve zawrócił na spotkanie z Nelsonem. Odpowiedzią Nelsona, która prawdopodobnie stałaby się krokiem do klęski, gdyby uczynił to ktoś inny, było podzielenie floty na dwie części. Formacja nawietrzna prowadzona była przez „Victory”, a zawietrzną dowodził Collingwood na HMS „Royal Sovereign”. Kiedy obydwie kolumny brytyjskie zbliżyły się do floty francusko-hiszpańskiej, Nelson wywiesił na masztach „Victory” swój słynny sygnał flagowy: „Anglia oczekuje, że każdy spełni swój obowiązek”.

Jednak nie udało mu się odciąć okrętu flagowego admirała Villeneuye, „Bucentaure”, za to dostał się pod burtę „Redoutable”, z którym walczył przez 45 minut. W końcu „Victory” zdołał ustawić się za rufą nieprzyjaciela i ostrzelać go, ale wkrótce sam znalazł się pod ogniem trzech okrętów francuskich: „Bucentaure”, „Redoutable” i „Neptune”. Nelson uparł się, że będzie dowodził ubrany w pełny mundur z odznaczeniami i medalami, przez co od razu rzucał się w oczy i wczesnym popołudniem został raniony przez francuskiego strzelca wyborowego.

W tym czasie „Redoutable” zdryfował na HMS „Temeraire” i zamknięty w pułapce pomiędzy dwoma okrętami brytyjskimi w końcu się poddał. „Victory” zakończył walkę. Stenga bezanmasztu na brytyjskim okręcie została odstrzelona, pozostałe maszty były mocno naruszone, a jego nadburcie i kadłub mocno uszkodzone kulami różnych rozmiarów. Nelsona zniesiono pod pokład. Po przyjęciu meldunku, że 15 francusko-hiszpańskich okrętów zostało zdobytych przez siły brytyjskie, Nelson zmarł.

Ogółem Brytyjczycy przejęli lub zniszczyli ponad 9 okrętów francuskich i 10 hiszpańskich. Dwa z nich uciekły, cztery zostały podziurawione, a osiem zatonęło w sztormie, który nadszedł po zakończeniu bitwy. Flota francusko-hiszpańska straciła 6953 ludzi, podczas gdy straty brytyjskie wyniosły 448 zabitych i 1241 rannych, w tym 57 zabitych i 102 rannych na „Victory”.

Okręt został doholowany do Gibraltaru przez „Neptune”, gdzie został doraźnie naprawiony i popłynął do Anglii, docierając do Sheerness 22 grudnia. Ciało Nelsona przewieziono do katedry św. Pawła w Londynie, gdzie odprawiono pogrzeb państwowy. Trafalgar zniweczył zagrożenie Anglii francuską inwazją i ustanowił fundament brytyjskiej dominacji morskiej na następne 100 lat.

Typ – trzymasztowy wojenny okręt liniowy pierwszej klasy
Wyporność – 2162 tony
Wymiary – długość 69,0 m, szerokość 15,8 m, głębokość ładowni 6,6 m
Prędkość – nieznana
Uzbrojenie – dwa działa 68-funtowe, 28 dział 42-funtowych, 28 dział 24-funtowych, 28 dział 12-funtowych i 16 dział 6-funtowych
Załoga – 850 osób

spacer

Odpowiedz