Dzieje ludzkości związane są z historią zdobywania mórz. W starożytności potęga Grecji, a następnie Kartaginy opierała się na handlu morskim, którego bezpieczeństwa strzegły silne floty wojenne. Także republika rzymska, aby zdobyć panowanie w basenie śródziemnomorskim, musiała, wbrew swym tradycjom, stworzyć regularną marynarkę, zdolną uporać się z okrętami Punijczyków. Eksploracja, opanowywanie i kolonizacja obu Ameryk, Azji i Afryki, rozpoczęte wyprawą Krzysztofa Kolumba w 1492 r., otwarły nowy rozdział w dziejach.

Następne stulecia wypełniła rywalizacja pomiędzy ówczesnymi mocarstwami — Hiszpanią, Holandią, Anglią i Francją — usiłującymi zdobyć i podbić naj-większe obszary na dopiero co odkrytych lądach. Zmagania te rozstrzygały się nie tylko na europejskim kontynencie, ale i na bliższych i dalszych oceanach. Do podobnej, aczkolwiek regionalnej rywalizacji dochodziło na północnych i południowych krańcach Starego Świata, gdzie o hegemonię nad Bałtykiem i Morzem Czarnym walczyły Dania, Szwecja, Rzeczpospolita, Rosja oraz Turcja. Polska pozostała, niestety, na uboczu tych wielkich procesów historycznych. Co prawda w XVI w. Zygmunt August podjął próbę przekształcenia Bałtyku w wewnętrzny akwen Rzeczypospolitej, ale splot różnorakich okoliczności sprawił, że 100 lat później decydująca o polityce kraju szlachta odwróciła się od morza.

• Bitwy morskie – fetysz linii
• Od galeonów do liniowców
• Siedmioletnia wojna północna 1563 – 1570
• Technika morska, taktyka walki
• Wojna hiszpańsko – angielska 1587 – 1604
• Wojna o niepodległość Niderlandów 1568 – 1609
• Wojna polsko – gdańska 1576 – 1577