28. Arabski Dhow

CCF20141111_00043

Angielska nazwa dhow oznacza całą rodzinę różnych typów statków arabskich, posiadających pewne wspólne cechy. Przypuszcza się, że mogły one powstać w IV w. ale poglądy na ten temat są podzielone. Tą wspólną cechą wszystkich dhow jest długa, bardzo pochylona dziobnica wyglądająca jakby przedłużenie stępki. W podobny sposób w niektórych typach rozwiązana jest konstrukcyjnie tylnica jak np. na zaruce.

Dziób wszystkich dhow jest bardzo szpiczasty, natomiast rufa może być szpiczasta lub ścięta. Niektóre warianty, na przykład patamar mają największe zanurzenie w punkcie połączenia stępki z dziobnicą, to znaczy w jednej trzeciej długości statku. Taki kształt kadłuba zapobiega dryfowaniu i równocześnie poprawia zwrotność. Dhow są statkami relatywnie szerokimi ze stosunkiem długości do szerokości wynoszącym 4 : 1. Najszersze są podobnie jak dżonki w części rufowej, to jest za śródokręciem. Ster zawiasowy pojawił się na dhow równocześnie, bądź jeszcze wcześniej, niż w Europie.

Nie jest jednak wiadomo, czy był to wynalazek arabski, czy przejęty został z dżonek. Na każdym dhow stosowane były żagle arabskie na długich, połączonych z dwóch części, ukośnie zawieszonych rejach. Grot-maszt, zawsze pochylony do przodu, miał największy żagiel zazwyczaj w kształcie trapezu i znajdował się pośrodku lub w przedniej części pokładu. żagle były przeważnie połatane, bowiem wykonywano je z bardzo delikatnej tkaniny, którą rozrywały silniejsze podmuchy wiatru, co jednak zapobiegało przewróceniu się statku. Do największych dhow należy baghala — dwu lub trzymasztowy żaglowiec o nośności 150-400 t (rys.). Jego cechą charakterystyczną jest pawęż i podwyższona rufowa część pokładu. Baghala do dzisiaj przewozi pasażerów i ładunki do zachodnich brzegów Indii i do wschodnich wybrzeży Afryki.

Mniejszym typem dhow była ghanija z nośnością 70-200 t. Na początku XIX w. baghala używana była jako statek piracki lub okręt wojenny. Ghanije jako statki handlowe z dwoma masztami miały rufę podobną do baghali i szebeki, a na bezanmaszcie niosły żagiel gaflowy. Statki te kursowały od Zanzibaru do Zatoki Perskiej. Najbardziej jednak rozpowszechnionym typem dhow są sambuki i bumy. Sambuki to małe statki, przypominające karawele. Ich nośność nie przekracza 80 t. Bumy są większe, z wydłużoną dziobnicą i bukszprytem, który jest jakby jej przedłużeniem i służy do zamocowania sztaksla.

spacer

Odpowiedz