Pod koniec lat osiemdziesiątych XVIII wieku Brytyjczycy i Hiszpanie wiedli spór o prawo własności do ziem na północnym zachodzie kontynentu północnoamerykańskiego, leżących na wybrzeżach Pacyfiku. Chociaż tereny te nie pojawiały się często na mapach, wiadomo było, że stanowią bogate źródło futer, odgrywających istotną rolę w handlu europejskim. Nie wątpiono też, że ziemie te okazać się mogą doskonałym źródłem innych cennych surowców, a w dalszej przyszłości będą się nadawały do kolonizacji. Brytyjczycy.

wierząc, że uda im się zwycięsko zakończyć konflikt rozpoczęty w 1789 roku, kiedy hiszpańskie okręty zajęły punkt handlowy brytyjskich kupców futer w cieśninie Nootka, zaplanowali ekspedycję pod dowództwem kapitana George’a Vancouvera, mającą na celu dokładne zbadanie tych obszarów i usankcjonowanie brytyjskich roszczeń. Vancouver brał wcześniej udział w drugiej i trzeciej wyprawie Cooka.

Zadaniem Vancouvera było nie tylko zbadanie spornego obszaru i sporządzenie jego map, ale również ocena wszystkich cieśnin i zatoczek, które mogłyby zapewnić dostęp do zachodniego krańca domniemanego „Przejścia północno-zachodniego” pomiędzy 30 i 60 równoleżnikiem szerokości geograficznej północnej (przylądek Mendocino i Zatoka Cooka) oraz, co najważniejsze, „domniemanej cieśniny Juan de Fuca”.

Admiralicja wyposażyła tę ekspedycję w dwa statki: HMS „Discovery” (zakupiony, gdy jeszcze był budowany jako węglowiec przez Randall & Brent of Rotherhithe i nazwany na cześć statku, na którym Vancouver pływał jako kadet podczas ostatniej wyprawy Cooka na Pacyfik) oraz HMS „Chatham”. Oba wypłynęły z Falmouth 1 kwietnia 1791 roku i przez Teneryfę i Kapsztad dotarły do przylądka Chatham w Australii 28 września tego samego roku.

Następnie minęły Tasmanię i 2 listopada dotarły do zatoki Dusky na Nowej Zelandii. Następny etap podróży wiódł bardziej na północ, na Tahiti, a potem, z początkiem marca 1792 roku, wyspy Sandwich (obecne Hawaje), gdzie w 1779 roku został zabity Cook. Po dwóch tygodniach postoju na wyspach Sandwich statki wyruszyły do Ameryki Północnej, 17 kwietnia 1792 roku docierając do przylądka Cabrillo, nieco na północ od zatoki San Francisco.

Stamtąd skierowały się na północ wzdłuż zachodnich wybrzeży Ameryki Północnej i po kolejnych 12 dniach żeglugi, napotkały statek amerykański, „Columbia Rediviva”, przewożący futra. Była to pierwsza jednostka napotkana po ośmiu miesiącach podróży. Następnie oba statki skierowały się do cieśniny Juan de Fuca i zatoki Discovery, na wschód od przylądka Flattery, gdzie uzupełniły zapasy i dokonały niezbędnych napraw.

Z zatoki Discovery Brytyjczycy wyruszyli dalej, zbadali cieśninę od 25 listopada 1792 roku noszącą imię porucznika Petera Pugeta, dowódcy „Chathama”, a nazwaną tak na jego cześć, wyspy San Juan. Tam napotkali bryg „Sutil” i szkuner „Mexicana”, statki hiszpańskie realizujące to samo zadanie, co jednostki brytyjskie. Formalnie nieprzyjacielskie załogi nawiązały przyjazne stosunki i wymieniły informacje.

W październiku Vancouver podążył na południe i zostawiając „Chathama”, który miał większe zanurzenie niż „Discovery”, wpłynął na rzekę Kolumbia i zbadał dokładnie jej niższe partie, docierając do Yerba Buena (obecnie San Francisco). „Discovery” był też pierwszym niehiszpańskim statkiem, który wpłynął do zatoki San Francisco, co nastąpiło 14 listopada. Po ponownym spotkaniu oba statki brytyjskie pozostały u zachodnich wybrzeży Ameryki Północnej aż do 15 stycznia następnego roku.

Wtedy opuściły Mendocino i pożeglowały w kierunku wysp Sandwich, dokąd dotarły 12 lutego. Stamtąd „Chatham” został wysłany z powrotem na północny wschód, ale „Discovery” pozostał na miejscu w celu zbadania wysp, a przy okazji pełniąc rolę mediatora pomiędzy dwoma miejscowymi władcami i próbując namówić tubylców do przyjęcia protektoratu brytyjskiego. Potem wrócił do cieśniny Nootka, docierając tam 20 maja, zaledwie kilka dni po tym, jak Puget wypłynął na niezależny zwiad.

Potem oba żaglowce kontynuowały podróż i badanie Cieśniny Królowej Charlotty, w tym Elcho Harbour w Kanale Deana. Do końca drugiego roku wyprawy sporządzono mapy obejmujące 3140 km wybrzeża między 29’56’N i 56°N. Wyprawa po raz trzeci zawinęła do wysp Sandwich, gdzie Vancouver dokończył badania wszystkich głównych wysp, a król Kamehameha oficjalnie oddał wyspy pod protektorat brytyjski.

W połowie marca 1794 roku obydwa statki popłynęły w stronę Zatoki Cooka na Alasce, którą Vancouver odwiedził już w 1778 roku, ale rozdzieliły się niedaleko wysp Sandwich i nie spotkały ponownie aż do 6 maja. Wcześniej jednak „Discovery” dotarł do wyspy Chirikof nieopodal Alaski i wpłynął do Zatoki Cooka. Po ustaleniu, że zatoka nie była ujściem rzeki, Vancouver opłynął przylądek Kenai i zbadał Cieśninę Księcia Williama przed dotarciem do zatoki Yakutat.

Pod koniec lata wyprawa zakończyła badanie północnego krańca Archipelagu Aleksandra, dopłynęła do wybrzeży Karoliny i w końcu opuściła Monterey 2 grudnia 1794 roku. Zawijając po drodze na Marię Magdalenę, Wyspę Kokosową, wyspy Galapagos i do Valparaiso, obydwa statki wpłynęły na Atlantyk i okrążając południowy cypel Ameryki Południowej, dotarły do Wyspy św. Heleny 3 lipca 1795 roku.

Dopiero tam Vancouver dowiedział się, że Wielka Brytania zaangażowała się w wojny wybuchłe po rewolucji francuskiej (1792-1800) i że w tej sytuacji Holandia jest obecnie jednym z wrogów Wielkiej Brytanii. „Discovery” zajął więc holenderskiego East Indiamana o nazwie „Macassar”, który płynął spokojnie z Kapsztadu, nic o wojnie nie wiedząc. 15 lipca „Discovery” ruszył w drogę powrotną i dotarł do ujścia rzeki Shaimon w zachodniej Irlandii 13 września 1795 roku.

Wreszcie oba statki pod koniec października zawinęły do Deptford. Chociaż Vancouver miał nadzieję, że jego wyprawa zakończy wszelkie spekulacje na temat istnienia czy to „Przejścia północno-zachodniego”, czy jakichkolwiek innych żeglownych tras umożliwiających dotarcie do kontynentu północnoamerykańskiego od strony zachodniej, poszukiwania nadal trwały. Podczas pięcioletniej wyprawy zmarło tylko pięciu członków załogi „Discovery” i nikt z załogi „Chatham”. „Discovery” został w 1799 roku przerobiony na statek bombowy, w 1818 na statek skazańców, zaś w roku 1834 został złomowany.

Typ – statek trzymasztowy
Wyporność – 336 ton
Wymiary – długość całkowita 29,3 m, długość linii wodnej 24,1 m, szerokość 8,6 m,
zanurzenie 3,75 m
Prędkość – nieznana
Uzbrojenie – 10 dział 4-funtowych i 10 działek obrotowych
Załoga – 100 osób